Gamze Türk / Özgür Bayrak Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca, evvel Afrika daha sonra ise Avrupa’da görülen Maymun Çiçeği hastalığının Türkiye’de de birinci sefer bir vatandaşta görüldüğünü duyurdu. Koronavirüs Bilim Heyeti Üyesi Prof. Dr. Tevfik Özlü, Türkiye’de birinci defa görülen Maymun Çiçeği hastalığıyla ilgili Haber7.com’a özel açıklamalarda bulundu.
‘DAHA ÇOK ENDEMİK OLARAK GÖRÜLÜYOR’
Maymun çiçeği hastalığı aslında yeni ortaya çıkmış bir hastalık değil. 1970’lerden beri bu hastalığı tanıyoruz. Bu virüsün beşerde hastalık yaptığını biliyoruz lakin genelde bu virüs endemik olarak daha çok Afrika’da kimi ülkelerde görülüyordu. Vakit zaman sporadik olarak bu bölgeye seyahat etmiş bireyler vasıtasıyla dünyanın öteki ülkelerinde de tek tük olaylar biçiminde görülüyordu. Ancak 2021 yılından itibaren kimi olaylar görülmeye başlandı. Son olarak da 2002 Mayıs ayında Avrupa’da çok sayıda hadise görüldü. Geldiğimiz nokta itibarıyla bu yeni dalgayla 4 bine aşkın hadise bildirilmiş durumda.
‘BÖYLE BİR MÜMKÜNLÜK ÇOK GÜÇLÜ GÖZÜKMÜYOR’
Virüs aslında bir çiçek hastalığı virüsü ancak farklı mutasyonlardan özellikler taşıyor. Tabi bir kaygı ve dehşet oluştu. Zira yakın vakitte Covid pandemisini daima bir arada yaşadık. ‘Acaba emsal halde global bir tehdit haline gelir mi? Tekrar bir pandemiye dönüşür mü?’ şeklinde kaygılar var. Şu an için bu türlü bir durum kelam konusu değil ve böyle bir mümkünlük da çok güçlü görünmüyor. Zira bu virüs Covid virüsüne kıyasla çok daha sıkıntı bulaşıyor. Çok kolay bulaşan bir virüs değil. Olaylara bakıldığında uzun vadeli ve yakın temas sonrası bulaştığı anlaşıldı. Yani kısa müddetli bu türlü temaslarda bulaşma mümkünlüğü düşük.
BULAŞMA YOLUNA DİKKAT!
Bulaşma hali daha çok doğrudan ciltteki yaralara temas yoluyla oluyor. Yani hasta kişinin cildinde ortaya çıkan döküntüler, yaralar ve bunlara sizin dokunmanız, temas etmeniz yahut hasta kişinin vücut sıvılarına direkt temas etmenizle oluyor. Bu temasta doğal olarak çok yakın bağlantıyı gerektirir. Tanımadığınız, bilmediğiniz uzakta bir kişi ile bu türlü bir temas mümkünlüğü çok çok enderdir. O bakımdan herkese basitçe toplumda yayılabilecek bir hastalık üzere durmuyor. Dolaylı temaslar olabilir, bulaşmalar olabilir. Hasta kişinin kullandığı çamaşırlar, yatak çarşafları, yastık kılıfları vs. üzere bunlarla temasa bağlı bulaşma da kelam konusu ya da teneffüs yolu damlacıkları ile direkt bulaşma da olabileceği gösterildi.
Ancak teneffüs yolu damlacıkları ile bulaşma için sahiden çok yakın uzaklıkta ve uzun periyodik bir temas olması gerekiyor. Genelde vakıflara bakıldığında hani cinsel alaka sırasında bulaştığı tarafında çok sayıda hadise var. Yani yakın ve uzun müddetli bir birliktelik ile bulaştığı istikametinde bilgiler var.
BELİRTİLERİ NELER ?
O bakımdan global, denetim edilemeyen bir salgına dönüşme ihtimali çok güçlü değil lakin takip etmek lazım. Zira virüslerin potansiyeli daima mutasyonlarla değişiyor. Şu anda mesela Orta Afrika’daki virüsle Batı Afrika’daki virüs bile farklı özellikler arz ediyor. Hasebiyle yakın takibe alınmış durumda. Belirtileri daha çok ciltte döküntüler formunda ortaya çıkıyor ve ateş, üşüme, titreme, yaygın kas ağrıları, halsizlik, baş ağrısı üzere semptomları var. Genelde temastan sonra 5 ila 12-13 gün içerisinde belirtiler kendini gösteriyor lakin 4 günde de ortaya çıkan olaylar var. 21 güne kadar uzayan olaylar var.
TEDAVİSİ NEDİR? VEFAT ORANI YÜKSEK Mİ?
Daha evvelden çiçek aşılarının hami tesiri gösterildi. 1980 yılında çiçek aşısı uygulaması kaldırıldı. Münasebetiyle o tarihten evvel aşılarını yaptırmış olanlar da hastalık klinik belirti bile oluşturmuyor. Çok hafif yahut semptomatik daha çok seyrediyor. Tedavisi genel prestijiyle bakım. Avrupa’da bildirilen olgular, Amerika’da daha evvelden tespit edilmiş olgularda mevt çabucak hemen yok lakin Afrika’da vefat oranları biraz yüksek. Yüzde 17’lere varan mevt oranları bildiriliyor. Bunun daha çok tıbbi bakım ve bakıma ulaşımla ilgili nedenlerden kaynaklandığı söylenebilir. Genel takviye tedavisi, bakım tedavisi, antiviral casuslar bilhassa immunsüpresifler riskli kimi hastalarda kullanılabiliyor.