Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC), Türkiye Müellifler Sendikası, PEN Müellifler Derneği ve Türkiye Yayıncılar Birliği, ‘Sansürlü Hayat Toplantısı’ düzenledi. TGC Lideri Turgay Olcayto, “Bütün yaşantımızı içine alan sansür ikliminden kelam ediyoruz. Yalnız gazeteleri, muharrirleri değil müzikçiyi, tiyatro yapıtlarını, sinemayı kapsayan sansürden kelam ediyoruz. Sansür, yalnızca haberi, kitabı, sinemayı, sanatı etkilemiyor. Bunun dışında giyimimize, hayat biçimimize kadar dayatılan bir sansür kelam konusu. Basın ve kanıyı tabir özgürlüğü önündeki mahzurların kaldırılması için, gazetecilerin sansürsüz haber yapabilmesi için gayretimizi sürdüreceğiz” dedi.
TGC, Türkiye Müellifler Sendikası, PEN Müellifler Derneği ve Türkiye Yayıncılar Birliği ‘Sansürlü Hayat Toplantısı’ düzenledi. TGC Burhan Felek Konferans Salonu’nda bugün yapılan toplantıda habere, kitaba, müziğe, tiyatro ve sinemaya getirilen sansür ele alındı. Toplantıya gazeteci, müellif ve birtakım sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri katıldı. Sansürlü Hayat Toplantısı’nın moderatörlüğünü Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Lideri Olcayto yaptı.
“Gazetecilerin sansürsüz haber yapabilmesi için uğraşımızı sürdüreceğiz”
Turgay Olcayto, “Bütün yaşantımızı içine alan sansür ikliminden kelam ediyoruz. Yalnız gazeteleri, müellifleri değil müzikçiyi, tiyatro yapıtlarını, sinemayı kapsayan sansürden kelam ediyoruz” diye başladığı konuşmasına şöyle devam etti:
“Sansür, yalnızca haberi, kitabı, sinemayı, sanatı etkilemiyor. Bunun dışında giyimimize, ömür biçimimize kadar dayatılan bir sansür kelam konusu. Buna karşı çıkıyoruz elbette. Bu karşı çıkış her vakit dayanışma içinde olmayabiliyor maalesef. Bir kümenin sesi çıkıyor, bir kümenin sesi çıkmıyor. Dayanışmayı genişletmemiz gerekiyor. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti olarak, bu toplantıyı düzenlediğimiz derneklerle biz dayanışmayı sürdürüyoruz. Çabayı elden bırakmıyoruz. Bayanların verdiği uğraş bu manada çok değerli bir örnek. Türkiye’de de İran’da da bayanlar ‘Biat etmiyoruz, korkmuyoruz, gayrete devam edeceğiz’ diyorlar. Bizler de basın ve kanıyı tabir özgürlüğü önündeki mahzurların kaldırılması için, gazetecilerin sansürsüz haber yapabilmesi için çabamızı sürdüreceğiz.”
“Ülkemizde müziklerimizi söyleyemiyor, söylenenleri dinleyemiyoruz”
Türkiye Muharrirler Sendikası Genel Lideri Adnan Özyalçıner ise şunları söyledi:
“Bir ülkede niyet, söz özgürlüğü yoksa o ülkede insan hak ve özgürlükleri de yoktur. Anayasa’mıza nazaran herkesin niyetini serbestçe tabir edebileceği ülkemizde müziklerimizi söyleyemiyor, söylenenleri dinleyemiyoruz. Öte yandan çıkarılmak istenen Dezenformasyon Yasası ile toplumsal medya da sansürleniyor. Kelamlı, yazılı basınımızla birlikte hapishane tehditleri, Demokles’in kılıcı olarak başımızın üstünde sallanıyor. Yapmamız gereken, saçını süpürge eden bayanların estirdikleri özgürlük rüzgarı üzere bizim de kelam ve yazı gücümüzü sonuna kadar kullanarak fikir ve söz özgürlüğü bayrağını daha da yükseltmektir.”
“Tek sözcükle söylersek ‘laiklik’ idi yasaklanan ve laikliğin neşesi”
PEN Müellifler Derneği İdare Şurası Üyesi Haydar Ergülen de “Faşizmin zarurî kıldığı şeylerden biri de susma mecburiyetidir. Elbette sansürün maksadı da budur; rejimin, egemenlerin, otoritenin istemediği şeyler yazılmasın, konuşulmasın, gösterilmesin, çalınıp söylenmesin, sergilenmesin, yapılmasın” diye konuştu. Ergülen, şöyle devam etti:
“Bu zorunluluktan bu yıl hissesini en fazla alan, müzik ve müzik şenlikleri oldu. Direkt müzik yasaklanmadı lakin o müzik ile temsil edilen ömür biçimi, cümbüş, güç, dostluk, yakınlık, aşk ve en değerlisi de bayan ve erkeği buluşturan ortamların yasaklanmasıydı temel amaç. Tek sözcükle söylersek ‘laiklik’ idi yasaklanan ve laikliğin sevinci. PEN Türkiye olarak, başka kuruluşlar üzere ekimde Meclis’in açılmasıyla görüşülecek olan Sansür Yasası’nın da sansürün de karşısında olduğumuzu bir sefer daha belirtiyoruz.”
“Korku iklimi ve otosansür gelişiyor”
Türkiye Yayıncılar Birliği Başkanı Kenan Kocatürk, yayıncılığın ağır şartlardan geçtiğini vurguladığı konuşmasında şunları söyledi:
“Biz, işimizi yaparken dünyanın her yerinde İnsan Hakları Üniversal Beyannamesi’ni temel alıyoruz. Her türlü farklılığı tabir etme ve yayınlama özgürlüğüdür yayıncılık. İçinde bulunduğumuz devirde cahilin ferasetini temel alan ve ispiyonculuktan beslenen bir sistem var. Bilgisiz, bir kitabı şikayet ediyor. Toplumsal medyada karalama kampanyası başlıyor. Birtakım gazeteler de gaye gösteriyor. Muzır Heyeti kitabı yasaklıyor. Poşet içinde satılmasını istiyor. Dehşet iklimi ve otosansür gelişiyor. Ne yazık ki bizlerin oy verdiği belediye liderleri da buna katılıyor. Hayat biçimini, kültürü savunma sorunu haline geliyor olaylar. Kitap fuarları, demokrasi şenliği üzeredir. Kitapları özgürleştirme gayretimize devam edeceğiz. Ayrıca sansür ve toplumsal medya yasa tasarıları hususlarında meslek örgütleriyle birlikteliğin sürdürülmesi gerektiğinin çok kıymetli olduğunu belirtiyorum.”
“İfade özgürlüğü için iktidarın haksız ve hukuksuz uygulamalarına karşı uğraşımızı sürdüreceğiz”
TGC Genel Sekreteri Sibel Güneş ise konuşmasında gazetecilerin yaşadığı problemleri anlattı. Güneş, “İktidarın basın dalının yüzde 90’ına hâkim olduğu günümüzde hâlâ gazetecilik damarına sahip yürekli meslektaşlarımız, misyonlarını yapma uğraşındalar, bunu yaparken de bedeller ödüyorlar. Yayın yasakları, sansür ve otosansürün süratle sürdüğü bir ortamda halkın haber alma, bilgilenme hakkını sağlamaya çalışan, yoksulluk hududunda maaş alan meslektaşlarımız özveriyle vazife yapıyor” dedi.
Güneş, “38 gazeteci şu anda cezaevinde. 12 bin gazeteci yargılanıyor. Bu iktidar periyodunda tutuklu gazeteci sayısı bine yaklaştı. Basın ve kanıyı söz özgürlüğünü yok sayan, gazeteciliği terör faaliyeti, haberi hata sayan bir anlayışla misyon yapan iktidar, yalnızca kendi istediği soruları soran gazetecileri toplantılara almakta, sormayanlara akreditasyon uygulamaktadır. İktidar, tek tip gazeteci, tek tip haber istiyor. Binlerce gazetecinin basın kartı, iktidarın istediği üzere gazetecilik yapılmadığı için iptal edilmiştir. Basın ve kanıyı tabir özgürlüğü için iktidarın haksız ve hukuksuz uygulamalarına karşı uğraşımızı sürdüreceğiz” diye konuştu.
“Bütün bu aksiliklere karşın uğraşımızı sürdüreceğimize inanıyorum”
Oyuncu ve eğitimci Tilbe Saran ise iktidarın açıktan açığa yaptığı baskının ötesinde dayanak vermeyerek yaptığı bir baskı olduğuna dikkat çekerek, “Biz, zati sansürlenmiş vaziyetteyiz. Tiyatroların yüzde 50’si kapanmış durumda. Bugüne kadar 720 tiyatro kapandı. Bunun içinde yalnızca iktidarlar yok. Belediyeler de birebir biçimde tiyatroyu görmezden gelerek çalışma imkanlarımızı ortadan kaldırmış durumda. ‘Tiyatrolar ve tiyatrocular nasıl ayakta kalacaklar’ başlıklı 25 Ocak’ta bir toplantı yapıldı. Ne yazık ki davetli olan hiçbir resmi kurum temsilcisi katılmadı. Bütün bu aksiliklere karşın uğraşımızı sürdüreceğimize inanıyorum” dedi.
“Geziye takviye veren direktörlerin üstü çizildi”
Kültür-sanat müellifi Şenay Aydemir ise konuşmasında, sinema bölümünde iktidarın siyasetlerine teslim olan, dayanak alabilmek için iktidarın istediği üzere sinema yapan şirketleri eleştirdi. Aydemir, şunları söyledi:
“Sinemada, kendine âlâ bakan üstatlar piyasası vardı. O üstatlar, periyotlarında risk almayı bilmiyorlar mıydı? 1982’de, darbe şartlarında Yol sineması çekildi bu ülkede. Artık liberalleşmeye hepimizin çok alıştığımızı düşünüyorum ve konfor alanını bırakmayı göze alamıyoruz. Hükümetle arbede etmediğimiz için rastgele bir sorun yaşamadan çok düzgün toplumsal haklar varmış üzere, gelir seviyemiz daha da düzgünleşmiş üzere yapmadık mı günümüze kadar? Onun için bugün buralardayız. Sinemadaki sansüre iktidar, kesimi de ortak ediyor. Seyahate takviye veren direktörlerin üstü çizildi. Onlarla kimse çalışmıyor. Son altı yıldır iktidarın başını ağrıtan sinema çekilmiyor. Kesim de bilerek bilmeyerek bu sürecin kesimi. Tek bir şirket, sinema salonlarının yüzde 50’sini denetim ediyor. Dağıtım pazarının yüzde 30’nun sahibi. Kapitalist ülkelerde bile bu bu türlü değil. Rekabetin korunmasına çalışılıyor. Dijitalde de durum farklı değil. Orada da beş imal şirketi var. Hepsi birebir şirketlerle çalışıyor. İktidar, dijitaldeki sinemaların karakterlerinin çıkarılmasını talep ediyor, imal şirketleri de kabul edebiliyor. Ekmek parası diye seslerini çıkarmıyorlar.” (ANKA)