YENİ ŞAFAK KİTAP
Havalar soğudu, dışardan yavaş yavaş el ayak çektiğimiz, uzun kış gecelerine sığındığımız şu günlerde içimizi ısıtacak o hoş haber geldi: İki yılın akabinde 39. Milletlerarası İstanbul Kitap Fuarı tekrar kapılarını açtı.
Bilindiği üzere kitap fuarı birinci olarak 1982 yılında The Marmara Otel’in balo salonunda – o günkü ismiyle Etap Marmara’da- yaklaşık 500 metrekarelik bir alanda birinci defa müellifle okuru buluşturmuştu. 35 yayıneviyle başlayan fuar 12 Eylül’ün akabinde büyük bir yüreğin örneğiydi. Çünkü o günlerde medyada yer alan haberlerde silahla birlikte ele geçirilen bir öteki “Suç aleti”de kitaplardı. Darbenin akabinde kitaptan soğuyan insanları fuara çekmek tam sözle cüret istiyordu ve bu yürekli adıma okurdan gelen olumlu yansılar de gecikmedi. Böylelikle her yıl büyüyen iştirakçilerle 1986 yılında Tepebaşı’na taşınan fuar uzun yıllar müellif, okur ve kitap buluşmasını burada sürdürdü.
Otoparktan bozma olan bu fuar alanı başta okur ve yayıncılara büyük gelse de vakit içinde yayıncılık dalı süratle büyüdü ve artık bu alana ne yayıncılar ne de okurlar sığmaz oldu. Akabinde da 2004 yılında Beylikdüzü’ne taşındı.
Kitap fuarının kentin dışına taşınması ise hayli mühlet tartışıldı fakat fuara bu tartışmalara karşın ilgi azalmadı. Bilhassa hafta sonları fuar alanını ana caddeye bağlayan yaya geçidindeki kalabalık sık sık gündem oldu. Bu yıl fuar, bine yakın yayınevi ve onlarca aktiflikle bir sefer daha kapılarını okurlar için açtı. Hedeflenen ziyaretçi sayısı ise 750 bin.
KİTAP FUARLARI TÜM ÜLKEYE YAYILDI
Zaman içinde kitap fuarına gösterilen ilgi kentin farklı noktalarına da taşındı. Her yıl Ramazan ayında açılan Dini ve Kültürel Yayınlar Fuarı da kitap fuarına paralel olarak büyüyüp genişledi. Tekrar yıl içinde ilçe belediyeler kitap fuarları düzenleyerek okurları ağırlamaya devam etti. O denli ki İstanbul’un dışından da gelen taleplere sessiz kalmayan yayıncılar Anadolu’nun dört bir yanında yapılan kitap fuarlarında müellif ve okurları buluşturmak için koşturdu.
Bugün ise iki yıllık pandemi devrinin akabinde kitap fuarları Anadolu’daki kentlerden ilçelere kadar hayli geniş bir yelpazede sürat kesmeden kaldığı yerden devam ediyor. 2019 yılında düzenlenen son fuarda ziyaretçi sayısı 605 bin iken geçen iki yılın akabinde Tüyap’ın ziyaretçi beklentisi de artmış durumda. Aldığımız bilgilere nazaran yıl Çukurova, Bursa ve Samsun fuarlarında pandemi öncesine nazaran yüzde 40’lık bir artış yaşanmış.
İNTERNET ALIŞVERİŞİ Mİ FUAR MI
Ancak birinci yıldan bu yana kitap fuarlarında değişen ve değişmeyen sıkıntılar da yok değil. Mesela yayıncıların en çok şikayet ettiği bahislerin başında kağıt pahalılığı ve stantlara ödenen yüksek fiyatlar geliyor. Fuara stantlar için istenen fiyatı yüksek buldukları için katılmayacağını söyleyen yayıncılar var. Bilhassa kitap fuarının fiyat siyasetinden en çok küçük yayınevleri etkileniyor. Fuar yöneticileri ise bu tezleri haksız buluyor. “Fuar stantlarındaki fiyatlandırma bilhassa fuara katılan küçük çaptaki yayınevlerinin sayısını azaltıyor mu?” sorumuzu Tüyap Fuarlar İmal AŞ Genel Müdürü İlhan Ersözlü cevaplıyor. Ersözlü, yıl içinde küme olarak 80’in üzerinde fuar düzenlediklerini ve bu fuarların içerisinde yer alan kitap fuarları için fiyatlarda yüzde 50 ve 60 oranında indirim yaptıklarını söylüyor. Ersözlü, yayınevlerinin yaşadıkları zorlukların farkında olduklarını belirtiyor ve ekliyor: “Kendi tercihi ile fuara katılmayan arkadaşlarımız var. Lakin sayıca eskisinden çok geriye düşmüş değiliz. Daha küçük ölçekteki yayıncı arkadaşlarımızı da kültürel çeşitliliğin bozulmaması açısından desteklediğimiz, indirimli bir tarife var.”
FUARDA KİTAP İNDİRİMLERİ CAZİP Mİ
Bir başka konu ise fuarlardaki kitap fiyatları. Geçtiğimiz yıllarda okurların kitap fuarından alışveriş yapmak istemesinin en kıymetli sebepleri ortasında yayınevlerinin fuara özel yaptıkları indirimlerdi. Lakin yayınevleri kağıda yapılan artırımlardan ve fuar alanlarına ödedikleri fahiş fiyatlardan ötürü artık fuarlarda eskisi üzere indirime girmiyor. Bu da okurları internet sitelerine yönlendiriyor. Yeniden bilhassa pandemi devrinde büyük ilgi gören sesli kitaplar da süratli yükselişte. Sesli kitapların aslında matbu kitapların satışlarını olumlu etkilediği söylense de yeniden de kitapları okumak değil de dinlemek isteyenler kitap fuarlarının yapısal manada yeni yeniliklere kucak açması gerektiğini de hatırlatıyor. Sesli kitap dinleyicileri kadar tesirli olmasa da e-kitap okurlarını da bu vesileyle tekrar hatırlamak da yarar var. Bugün kitap fuarları yayınevleriyle çeşitlenip ve Anadolu’ya gerçek açılarak yayıncılığın soluk almasına imkan tanısa da pazar hissesindeki değişiklikleri de göz arkası etmemek gerekir. 40 yılı geride bırakacak olan kitap fuarında da bu değişimler daha detaylı olarak masaya yatırılıp, yine tartışılması gerekecek.
Bütün bu değişimlerin gölgesinde kitap fuarı heyecanı hiç elbet yeniden de devam ediyor. Arkadaşımız Latife Beyza Turgut da hem fuara katılan yayınevlerine hem de fuara katılmasa da yeni kitaplarla okurunu selamlayan yayınevlerinin kapısını çaldı ve imza günlerini, aktiflikleri ve en değerlisi tezgahta mürekkebi kurumamış kitapların neler olduğunu öğrendi.
KİTAP KENTE GERİ DÖNÜYOR
Ama evvel 39. Memleketler arası Kitap Fuarı’na gidelim:
Ülkemizin en uzun soluklu kitap fuarı olan 39. Memleketler arası İstanbul Kitap Fuarı bu yıl “Kitap Kente Geri Dönüyor” temasıyla okurları selamlıyor. Okuyucuların tüm yayınevlerini bir ortada bulabildikleri, sevdikleri yazarlarla tanışma fırsatı yakalayabildikleri, kentin en kıymetli kültürel etkinliklerinden sayılan Memleketler arası İstanbul Kitap Fuarı bu yıl bir ay gecikmeyle de olsa kapılarını açtı. Tüyap tarafından Türkiye Yayıncılar Birliği iş birliği ile düzenlenen fuar, Tüyap Fuar ve Kongre Merkezi’nde 3-11 Aralık tarihleri ortasında gerçekleştirilecek.
KİTABIN BÜYÜLÜ DÜNYASI İKİLİ GÖRÜŞMELER YAPILACAK
Edebiyat dünyamızda memleketler arası buluşma imkanları yaratan İstanbul Kitap Fuarı’nda, Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca yürütülen ve kısa ismi “TEDA” olan “Kültür ve Turizm Bakanlığı Türk Kültür, Sanat ve Edebiyat Yapıtlarının Dışa Açılımını Destekleme Projesi” kapsamında yerli ve yabancı yayınevleri ortasında ikili iş görüşmeleri yapılacak. Fuarda ayrıyeten Yunanistan, Arnavutluk, Kuzey Makedonya, Sırbistan, Hırvatistan ve Kosova’nın da içerisinde bulunduğu odak pazar ülkelerinden yetkililer, iştirakçi yayınevleri temsilcileriyle birebir görüşmeler gerçekleştirecek, telif alışverişinde bulunacak. Bunun yanı sıra Almanya, İran, BAE ve Romanya’dan yayınevleri de fuarın memleketler arası salonunda yerlerini alacak.
YÜZLERCE KÜLTÜR AKTİFLİĞİ İMZA GÜNÜ
Dokuz gün sürecek olan Milletlerarası İstanbul Kitap Fuarı boyunca panel, söyleşi, şiir dinletisi ve çocuk atölyelerinden oluşan yüzlerce kültür aktifliği ve binlerce imza günü yapılacak. Fuar, panel, söyleşi, atölye çalışmaları ve çocuk etkinliklerinden oluşan 300’e yakın kültür aktifliğine mesken sahipliği yapacak; dokuz gün boyunca düzenlenecek etkinlikler ve imza günlerinde 2000’e yakın müellif, okurlarıyla buluşma fırsatı bulabilecek. Fuarın temasına uygun olarak, Türkiye’de Bilim Kurgu Yazmak, Yeraltından Gerçeküstüne İstanbul: Tuhaf Kurgular, Fantastik Sular, Mitolojiden Edebiyata, Edebiyattan Mitolojiye bahis başlıklarında düzenlenecek ilgi cazibeli etkinliklerle okuyucular keyifli vakit geçirecekler.
ÖĞRENCİ, ÖĞRETMEN, EMEKLİ VE ENGELLİYE ÜCRETSİZ
Girişin öğrenci, öğretmen, çocuk, emekli ve engellilere fiyatsız olduğu fuar, hafta içi 10.00-19.00, hafta sonu 10.00-20.00 saatleri ortasında ziyaret edilebilecek. Fuar, son günü olan 11 Aralık Pazar akşamı 19.00’da sona erecek. Fuarla ilgili aktiflik listesi, imza günleri ve ayrıntılı bilgilere http://istanbulkitapfuari.com/ adresinden erişilebilecek.