DUYGU ERDOĞAN – Muz fiyatı pazarda, markette, manavda ‘lüksünü’ muhafazaya devam ediyor. Yerli muzda 29-34 lira ortasında, ithal muzda ise 46-50 lirayı aşan fiyatlar var. Üstelik ithal muz almak için bu parayı gözden çıkarmak da yetmiyor.
Yüksek seyreden döviz kuru nedeniyle kimi firmaların ithal muz getirmediği, yerli muzun daha büyük olan taraklarını, yani el formundaki salkımlarını ambalajlayarak ithal muz olarak sattıkları belirlendi. Yukarıdan aşağıya gerçek daralan bir salkım üzere olan (hevenk) muz bağının 11-13 ortasında tarak sayısı bulunuyor. Bu tarakların üst kısmındaki muzların ithal muzdan daha kaliteli ve lezzetli bir yapısı var. Üreticiden yerli olarak alınan ve daha uygun bir ödeme yapılan bu muzlar, hem ithalat vergisinden kurtuluyor, hem de büyük marketlerde tüketiciye ithal ismi altında daha yüksek fiyatlara satılıyor. Üstelik muzun her şeyi yerli ancak yalnızca konulduğu koliler ithal!
Muzda erken hasat başladı lakin asıl bolluk ekimde yaşanacak. Geçen yılki düşük rekolteye karşılık bu yıl olağan bir dönem bekleniyor. Bu periyotta muz fiyatları daha yüksek seyrederken ilerleyen haftalarda bir geri dönüş bekleniyor.
TÜİK verilerine nazaran 2021’deki 880 bin tonluk muz üretiminin akabinde 2022’de daha âlâ bir dönem bekleniyor. Rekolte iddiası ise 960 bin tonun üzerini işaret ediyor.
Manavgat Ziraat Odası Başkanı Rasim Metin, yerli muzun salkımının yarıdan üstündeki taraklarının ithal muz üzere satıldığını anlatırken, “Yerli muzun üst tarakları yani kümeleri, ithal muzun parmakları üzere büyük oluyor. Bunları geçen yıldan bu yana artan oranda ithal diye satanları görüyoruz. Gelen faturaların incelenmesi lazım” dedi.
Girdi maliyetlerinin çok yüksek seyrettiğini anlatan Metin, şu anda şimdi muz hasat yoğunluğu başlamadan bölgede üreticiden alımların 18 liradan yapıldığını kaydetti.
KOLİLER İTHAL
Muz üreticilerinden Mehmet Hoş, bir kilo muzun maliyetinin 8 lira olduğunu vurgularken, çiftçiden alışın 18 lira, Anamur’dan muzun çıkışının ise 23 lira olduğunu söyledi. 15 güne kadar fiyatların bir ölçü gerileyebileceğini anlatan Hoş, “Artık yerli muzun kalitesi ithal muzdan çok daha âlâ. Bunun farkında olan ve dışarıdan ithal muz getiren birtakım firmalar, manzara olarak ithal muza muadil muzları alıp götürüyorlar. İthal kolilerine koyup 45 liraya satıyorlar. Hem ithal muza uygulanan vergiden kurtuluyor, hem de tüketiciyi de marketi de kandırıyor. Bunların tedbirinin alınması lazım” diye konuştu.
YOLA ERKEN ÇIKIYOR
İthal muz ekseriyetle Ekvador ve Kosta Rika’dan getiriliyor. Bu aradan gelirken muzlar olgunlaşmadan paketleniyor. Yani muzlar tadını almadan yola çıkmış oluyor. Bu nedenle ithal muzun lezzet ve kalitesinin yerli muzdan az olduğunu belirten Alanya Muz Üreticileri Birliği (Muz-Bir) Başkanı Mustafa Şenli, “Yerli muzu ithal muz diye satanlar da var. İri uzunluk muzları ambalajlayıp ithal diye satıyorlar. Döviz de yüksek olunca yerliyi kullanmayı tercih ediyorlar. Bize de ihbarlar geliyor” dedi.