21. yüzyıla girildiğinde Kuzey Kürdistan’ın kültürel ömründe hudutlu da olsa değerli gelişmeler yaşanır. Kimi Kürt vilayetlerindeki üniversitelerin bünyesinde resmi olarak Kürt Lisanı ve Edebiyatı kısımları açılır, TRT’nin TRT 6/TRT Kurdi isimli kanalı Kürtçe yayına başlar ve Kürt lisanının seçmeli ders olarak sonlu da olsa okullarda okutulduğu yeni bir periyoda şahit olunur. Birebir devirde Kürtlerin kendisi de boş durmadı. Onlarca yeni yayınevi kuruldu, bir o kadar de mesleksel mecmua yayın hayatına başladı, bunlardan kimileri yalnızca Kürtçe yayımlandı. Bu mecmualardan birisi de 2012 yılında Genel Yayın Yönetmeni Mesut Yeğen öncülüğünde çıkan ve günümüze kadar da varlığını sürdüren Kürt Tarihi mecmuasıdır. Yaklaşık olarak 12 yılda şimdiye kadar 53 sayısı çıkan mecmuanın birtakım son sayıları Türkçe-Kürtçe olarak da çıkmıştır.
Kürt Tarihi 2012 yılında yayın ömrüne başladığında: “Kürtler Tarihle, Tarih Kürtlerle Buluşuyor“ şiarıyla (motto) çıkmıştır. Kürdistan’ın bu kesiminde birinci kez bir tarih dergisi çıkıyordu, bu nedenle değeri büyüktü. Kısa müddette yüzlerce okuyucuya kavuşan mecmua vakitle Türkiye’nin büyük bir kısmında satılmaya başlandı. Kürtler böylelikle yalnızca tarihleriyle buluşmadılar, kendi tarihlerini ele alan bir müddetli yayın organına da kavuştular. Böylelikle Kürt Tarihi’nden daha fazla kelam edilir oldu!
Derginin birinci sayısı 2012 yılında, elimizdeki son sayısı 2024 yılında yayımlanır. Mecmuanın şimdiye kadar toplam 53 sayısı çıkmıştır. Bu sayılardan kimileri belgeler halinde yalnızca aşikâr hususlara yer vermiştir, bu hususlardan kimileri şunlardır: Êzidiler (no. 5), Kürtlerde Aşiretler (no. 32), Orta Anadolu Kürtleri (no. 33), Kürt-Sovyet Alakaları (no. 41), Bedirhaniler (no. 42) Kürt-Yunan Bağları (no. 42) İran Kürtleri (no. 50), Hewreman Kürtleri (no. 51) ve Zazalar (no. 53)
Kürt Tarihi dergisi Kürtler ortasında yeni bir tarih şuuru yaratmış, seçkin bulunan evrak ve görsellerle birlikte varlıklı Kürt tarihini geniş kitleler ortasında sevdirmiş, Kürt tarihinin daha tanınan bir hale gelmesinde büyük bir rol oynamıştır.
Bu 12 yıllık mühlet boyunca birçok araştırmacı, müellif ve sanatkarın çok değerli yazı ve araştırmaları bu güzide mecmuada yer alıp yayımlanır. Mecmuanın 2012 yılında çıkan birinci sayısında yayımlanan Şemsedinov Kürtleri isimli yazım daha fazla 19. yüzyıl boyunca Rusya’da yaşayan aristokrat bir Kürt katmanını husus edinir. Efsanevi önderlerinden olan ve Rus ordusunda vazife yapan Cafer Ağa’nın fotoğrafı (Kürtçe: Guli Cewar Axa) bu sayının kapağında yer alır. Benim şimdiye kadar yaklaşık olarak 30’a yakın yazım Kürt Tarihi mecmuasında Türkçe ve Kürtçe çıkmıştır. Bunları ilerde bir ortaya getirip Kürt Tarihi Yazıları başlığı ile kitap halinde yayımlamak da istiyorum, bakacağız…
Kürt Tarihi mecmuasının birinci sayısından günümüze kadar Genel Yayın Direktörlüğü vazifesini başarılı bir biçiminde sürdüren Mesut Yeğen’in bu organın çıkışı ve yayın hayatı boyunca harcadığı emeği çok büyüktür. Okuyucu ve yazarlarla daima bağ halinde olan Yeğen şimdiye kadar çıkmış sayıları titizlikle denetim edip editörlüğünü yapmıştır. Her sayının bir düzineyi bulan yazılarını tek tek inceleyen Yeğen benim izleyebildiğim kadarıyla bu alanda değerli, tarihi bir imtihan vermiştir. Kürt yayıncılığında editörlük kavramını ve gereklerini yaşama geçiren birisi olarak onu yakından tanıdım. Mecmuanın birinci sayfalarında yer alan Editörden başlıklı yazıları kaleme almış, daima okuyucuya rehberlik etmiştir. Mecmua yazılarına geçmeden evvel okuduğum birinci yazı hiç kuşkusuz bu editör yazıları olmuştur. Yazılar bir kitap oluşturacak seviyeye varır. Bu yazıları mecmuanın içindekiler sayfası üzere görmeyen Yeğen kendine has anlatımıyla onları adeta birer edebi metin olarak hazırlayıp okuyucuya sunmuştur. Benim için Mesut Yeğen’li bu yıllar daima öğretici olmuştur.
Soldan sağa: Rohat Alakom, Mesut Yeğen, Aysel ve Davut Özalp Değişik üniversitelerde lisans, lisans üstü ve doktora çalışmalarını ve eğitimini gerçekleştiren Mesut Yeğen (1964 Siverek doğumlu) daha sonra Ortadoğu Teknik Üniversitesi ve Kent Üniversitesi’nde sosyoloji kısmında öğretim üyeliği yapmıştır. Çoklukla tarih ve siyasetin kesiştiği alanlarda Türkiye Kürtlerinin pozisyonunu mercek altına alır. Araştırmacının İrtibat Yayınevi tarafından yayımlanan tarih ve siyaset yoğunluklu kitapları bulunuyor.
Kürt Tarihi mecmuasına daima katkıda bulunan yüze yakın muharrir ve araştırmacı ve mecmuanın editörü Mesut Yeğen dışında 12 yıl boyunca bu değerli yayının grafik ve mizanpajı alanında Aysel ve Davut Özalp çiftinin emekleri daima büyük olmuştur, matbaaya gönderilmeden evvel son noktayı onlar koymuştur! Tüm bu takımı yürekten kutluyorum. Gelecekte Kürt Tarihi mecmuasının de bir tarihi yazılacaktır!