Geride bırakmaya hazırlandığımız 2022 yılında dünyada birleşme ve satın alma süreç hacminde düşüş yaşanırken Türkiye’de de azalan süreç hacmi ve süreç sayısı dikkat çekiyor.
KPMG Perspektifinden Birleşme ve Satın Alma Trendleri 2022 raporuna nazaran, dünyada birleşme ve satın alma süreçleri hacmi 2021 yılına kıyasla düşüş sergilerken süreç adetleri açısından geçen yılki rekor düzeyine yaklaştı.
2022 yılında dünyada yaklaşık 3,5 trilyon dolar bedelinde birleşme ve satın alma süreci gerçekleşirken bu fiyat evvelki yıllar ile paralellik gösterdi.
Türkiye’de ise hem süreç hacimleri hem de süreç sayısı emsal halde düşüş gösterdi. Pahası açıklanan süreçlerin toplam hacmi bir evvelki yıla nazaran yüzde 63 azalarak 5,3 milyar dolara gerilerken pahası açıklanmayan süreçlerle birlikte kestirimi toplam süreç hacminin 6,5 milyar dolar olduğu öngörüldü. 2021 yılında pahası açıklanan süreçlerin toplam hacmi 14,3 milyar dolar düzeyindeydi.
‘YABANCI YATIRIMCI FİYAT İSTİKRARINA GELİR’
Raporun tanıtım toplantısında değerlendirmelerde bulunan KPMG Türkiye Kurumsal Finansman Kısım Lideri Müşfik Cantekinler, 2022’nin sıkıntı bir yıl olduğunu belirterek, dünyada birleşme ve satın alma hacmindeki düşüşü, pandeminin bitmeyen tesirleri, Rusya-Ukrayna savaşı üzere olayları gösterirken Türkiye’de ise global para ve maliye siyasetlerinden farklı hareket edilmesi ve dış münasebetlerdeki olumsuz tabloyu gösterdi.
Bu periyotta şirketlerin bekle gör siyasetine geçtiğini kaydeden Cantekinler, yabancı yatırımcıların ülkeye ilgisinin artması için yatırım iştahı ve risk algısının gerçek yerde buluşması gerektiğini belirterek şu değerlendirmelerde bulundu;
“ABD ve AB ile örtüşmeyen para siyasetleri yabancı yatırımcıları da etkiliyor. Yanlışsız siyasetler uygulanması lazım. O vakit yabancı gelir. Güney hududundaki sıkıntılar, Suriye ve Irak’taki savaş ve huzursuzluk hali de yabancı yatırımcıları etkiliyor. Türkiye’ye hâlâ ilgi var ancak seçim ve fiyat istikrarının sağlanmasını bekliyor.
Doğru para siyaseti uygulanmaması risk algısını artırıyor lakin kur düzeyi onlar için daha kıymetli. Kurun son periyotlarda ne halde sabit kaldığına dair biz de birtakım telaffuzlar duyuyoruz, yabancılar da enflasyon artışı durmamışken kur nasıl sabit kalıyor diye soruyor.”
‘SADECE KUR DEĞİL MEVZUAT DA ÖNEMLİ’
Yabancı bakış açısının yalnızca kur üzerinden olmadığını kaydeden Cantekinler, şöyle devam etti;
“Yabancılar gireceği dala ait mevzuatlar ve kurallara da bakıyor. Hükümetin vereceği teşvik, cezalandırma, zorlamalar üzere uygulamaların olup olmaması da kıymetli. Sermaye denetimi gibisi birtakım kurallar getirilmesi de tercih edilen bir durum değil onlar açısından. Hasebiyle bu tıp gelişmeler kimi yabancı yatırımcıları korkutuyor”
Ayrıca, birleşme ve satın alma süreç hacminin GSYİH’ye oranının dünyada normalinin yüzde 4,5 civarında olduğunu da kaydeden Cantekinler, bu oranın 2022’de azalan yatırımlar ve şirketlerin bekle gör siyaseti münasebetiyle yüzde 3,5’e gerilediğini kaydetti.
Bu oran, Türkiye’de geçen yıl yüzde 2 iken 2022’de yüzde 0,6’ya indi.
‘2023’ÜN EN DEĞERLİ OLAYI SEÇİM’
Gelecek yıla ait birleşme ve satın alma olaylarını etkileyebilecek gelişmeleri de pahalandıran KPMG Türkiye Kurumsal Finansman Kısım Lideri Müşfik Cantekinler, şöyle konuştu;
“2023 için seçim, sonuçtan bağımsız olarak birinci sırada yer alıyor. Yabancı yatırımcılar kim kazanır diye soruyor. Seçim öncesi bir bekleme durumu olduğu için sonuç ne olursa olsun yararlı olacaktır. İkinci sırada ise bizim bölgemizi çok etkileyen Rusya-Ukrayna savaşı geliyor.
ABD ve AB’nin uyguladığı para siyasetleri sonrası sanki resesyona girilecek mi tasaları ile burada Türkiye’de de ekonomik büyümede bir yavaşlık bekleniyor, dikkat edilmesi gerekiyor.
Doğu Akdeniz’deki petrol ve gaz arayışları ile Türkiye’nin bu bölgede bir gaz merkezi olmasına yönelik adımlar da birleşme ve satın almaları 2023’te etkileyebilecek olaylar”
KPMG Türkiye Birleşme ve Satın Alma Hizmetleri Başkanı Gökhan Kaçmaz (solda), KPMG Türkiye Kurumsal Finansman Kısım Lideri Müşfik Cantekinler (ortada)
‘TÜRKİYE DÜNYA ORTALAMASININ ÇOK ALTINDA’
KPMG Türkiye Birleşme ve Satın Alma Hizmetleri Başkanı Gökhan Kaçmaz da Türkiye’nin süreç hacminin GSYİH’ya oranında G20 ve Dünya ortalamasının çok altında kaldığını söyledi.
“Özel sermaye fonlarının Türkiye’ye yatırımda seçime kadar bekleyeceklerini söylüyor” biçiminde konuşan Kaçmaz ayrıyeten, yüksek enflasyon doalyısıyla şirket bedellerinin olduğundan daha yüksek çıkması nedeniyle yaklaşık 200 milyon dolarlık birleşme ve satın alma hacminin bu yıl gerçekleşmediğini de kaydetti.
EN BÜYÜK SÜREÇ TÜRK TELEKOM
Türkiye’de TMT bölümündeki en büyük süreç Türk Telekom’un yüzde 55 oranındaki payının Türkiye Varlık Fonu tarafından 1 milyar 650 milyon dolar bedelle satın alınması oldu. Bu süreç tıpkı vakitte 2022 yılında Türkiye’de milyar dolar düzeyini aşan tek “mega işlem” olarak ön plana çıktı.
Teknoloji, medya ve telekomünikasyon kesimindeki bir öteki büyük süreç ise Getir’in yüzde 6,8’lik payının ortalarında Mubadala Investment Company, Sequoia Capital, Tiger Küresel üzere yatırımcıları içeren finansal yatırımcı kümesinin yapmış olduğu 768 milyon dolar fiyatındaki yatırım ile satın alınması oldu.
Yarım milyar dolar eşiğini aşan bir başka süreç ise Kalyon Güneş Gücü Üretim’in yüzde 50 payının BAE kökenli International Holding Company tarafından satın alınması oldu.
