Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati NTV canlı yayınında gündeme ait değerlendirmelerde bulundu. Bakan Nebati, dar gelirliler için iki yeni takviye için çalışmaların tamamlandığını ve yakında açıklanacağını söyledi.
Bakan Nebati, “Kredi faizlerinin Merkez Bankası faiz oranlarına yakınsayacağı konusunda beklentimiz var” dedi.
Nebati, Türkiye’nin cari açık nedeniyle bir ödeme krizi yaşamayacağını kelamlarına ekledi.
Bakan Nebati’nin açıklamalarından satır başları:
(Dar gelirliler için düzenleme hazırlığı) Dar gelirlilere 2002’de 1,6 milyar lira takviye veriliyordu, bugün 145 milyar lirayı aştı. Bütçe içindeki hissesi 1,3’den 5,1’e çıktı. Doğalgaz ve elektrik fiyatlarının artması takviye gereksinimi hissettirdi. 4 milyon haneye dayanak veriyoruz. Dünyada en çok hanehalkını doğalgaz konusunda destekleyen ülkelerin başında geliyoruz.
DAR GELİRLİLER İÇİN İKİ YENİ PROJE
Doğalgazda hanelere sağladığımız takviye yüzde 82’yi aştı, önümüzdeki periyotta de bunlara yönelik adım atılacak. Konut fiyatlarında ve kirada olağanlaşma gelmeye başladı. Dar gelirliler için iki yeni takviye (İcra, haciz ve konut desteği) için çalışmalar tamamlandı, yakında açıklanacak.
“KREDİ FAİZLERİ MB FAİZİNE YAKINSAYACAK”
(Ticari kredilere faiz sınırı) Bu adım ile faizlerde gerileme hedeflendi. 2021’in 20 Aralık’ında Türkiye İktisat Modeli açıklandı. Atılan adımların ve en son cuma günü alınan önlemlerin bir ortada düşünülerek yola çıkılması lazım. Merkez Bankası ile ticari kredi faiz oranlarında makas açılmış durumda. Yüzde 23’e kadar faiz oranlarını kullanan finansal kesim karşılık ayırmasına gerek yok. Yüzde 23’ü aşarsa yüzde 20’lik bir mecburî karşılık var. Yüzde 29’u aşarsan yüzde 90’lık yeni bir menkul değer koyacaksın. İki ve 10 yıllık tahvil faizlerinde tarihi düşüş trendini yakalamış olduk. Menkul değerlere olan gereksinimle hazinenin borçlanma oranı düşmüş oluyor. Büyük ihtimalle kredi faizlerinin Merkez Bankası faiz oranlarına yakınsayacağı konusunda beklentimiz var.
BİREYSEL KREDİLERDE DERT OLMAYACAK
Bireysel kredilerle ilgili kullanımda kasvet olacağına ihtimal vermiyoruz. Hedefimiz yatırımların artırılması istikametinde kredi vermek, öbür tarafta da kişisel tüketicilerin her türlü takviyesini sağlama için geri adım kelam konusu olmayacak.
“CARİ AÇIKTA SIKINTI YAŞAMAYIZ”
(Türkiye ödeme krizi yaşar mı?) 2021 yılında cari açık 13 milyar dolar. Türkiye külfet yaşamadan bunu atlattı. Türkiye ödemeler istikrarını karşılama konusunda dert yaşamadı, yaşanmayacak. 2022 haziranda 32,7 milyar dolar cari açığımız var. 6 aylık süreçte cari açık 45 milyar dolar düzeyine gelsin. Birinci 6 ayda 32 milyar dolarını karşıladık. Bundan sonra karşılaşabileceğimiz 13 milyar dolar. Türkiye bunu çok rahat bir biçimde karşılar. Vadesi gelen dış borç geri ödemeleri de kelam konusu. Bu ülkenin dış finansman gereksinimini gösterir. Bunun da büyük kısmını 6 ayda tamamlamış olduk. Bu borcun bir kısmı kamunun, bir kısmı bankaların, bir kısmı gerçek finansman gereksinimi. Türkiye’nin bunları karşılamaması mümkün mü? Bizim bankacılığımız bu bahiste rastgele bir problem yaşamayacak. Gereksinimlerin karşılanması konusunda düşüncemiz yok.
“TÜRKİYE’YE ÇOK ÖNEMLİ YABANCI GİRİŞİ VAR”
(Piyasalara yabancı girişi) Türkiye’ye çok önemli bir giriş olduğunu gözlemliyoruz. Bunun yansıması BİST’te, endeks yükseliyor. Toplam süreç hacmi de BİST’te yükseliyor. Direkt yatırımlara geliyorlar, gayrimenkul bölümüne geliyorlar. DTH’larda ve rezervlerde artma sonucunu ortaya koydu. Bu artarak devam edecek. Dünya inançlı liman arıyor, Türkiye bunların ilk sıraları alacak kapasiteye sahip.
“İKİNCİ ÇEYREKTE YÜZDE 7,3’ÜN ÜZERİNDE BÜYÜME BEKLİYORUZ”
(Ekonomide büyüme) Birinci çeyrekte 7,3’lük büyüme oldu, ikinci çeyrekte bunun da üzerinde büyüme bekliyoruz.
“ZİNCİR MARKETLER DE ADIM ATMALI”
(Tarım kredi marketlerinde indirim öbür marketlere yansıdı mı?) Türkiye’de bir öncü pozisyona dönüşmesini sağlamak istiyoruz. Öbür zincirlerin de bu kalemlere uygun adım atması beklentimiz. Tarım Kredi Kooperatif’in indirim yapmış olduğu kalemlerde ulusal zincirler adım atmalı. Bunun yansımalarını görüyoruz. Yurt dışındaki emtia fiyatları ılımlı gidişat var. Bütün bunlar olurken marketlerin bu mevzuda takviye vermesi.
“ENFLASYONDA DÜŞÜŞ ARALIKTA BAŞLAYACAK”
(Enflasyon beklentisi) Birinci 7 ayda enflasyonun altında kur artışı var. Enflasyondaki artış suratı düştü. Aralık ayından itibaren baz tesiriyle başlayacak olan aşağı sert istikamette gidecek enflasyonla ilgili düşüş trendi 2023’te devam edecek. Enflasyonla çaba tıpkı kararlılıkla sürecek.
(KYK borçları) Ekimde Meclis açılır açılmaz torba ömürüz olacak. Bu ve buna emsal alanlar da dahil olmak üzere torba maddede bunların tamamını çözmüş olacağız.