Türk-Alman Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Memleketler arası İlgiler Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Bayraklı, AA muhabirine, William and Mary Üniversitesinden Prof. Dr. Farid Hafez ile hazırladıkları “Avrupa İslamofobi Raporu”nu kıymetlendirdi.
Bayraklı, raporun 2015’ten bu yana birebir titizlikle hazırlandığını ve bu yıl 28 ülkeyi kapsayan geniş bir çalışmayla okuyuculara sunulduğunu belirtti.
Avrupa’da Müslüman aksiliğinin giderek derinleştiğine dikkati çeken Bayraklı, şu tabirleri kullandı:
“Bu rapor, Avrupa kıtasındaki İslamofobi olaylarını yakından izlemeyi, bu olayları raporlaştırmayı ve memleketler arası kamuoyunda farkındalık yaratmayı amaçlıyor. Çalışmada, her ülke kendi uzmanları tarafından inceleniyor. Medyadan siyasete, nefret kabahatlerinden iş hayatına kadar pek çok alanda İslamofobinin gelişimi tahlil ediliyor. Ayrıyeten raporun giriş kısmında bu yılın genel trendlerine dair bir kıymetlendirme sunduk. Bu, Avrupa’daki gidişatı daha geniş bir perspektiften görmemizi sağlıyor.”
YASAL YERE OTURTULUYOR
Bayraklı, 2023 yılı prestijiyle Avrupa’da ırkçılığın sistematik biçimde arttığını ve bu durumun hükümetler tarafından yasal bir tabana oturtulduğunu kaydederek, şöyle devam etti:
“2023 İslamofobi Raporu’nun en çarpıcı bulgularından biri, İslamofobinin Avrupa’da kurumsallaşması ve maddelerle desteklenmesi. Evvelce sadece münferit ülkelerde ya da lokal seviyede uygulanan başörtüsü ve kıyafet yasaklarının artık birçok Avrupa ülkesinde ulusal ölçekte hayata geçirilmeye çalışıldığını görüyoruz. Bunun yanı sıra Müslümanların dini pratiklerini kısıtlayan yeni yasalar devreye sokuluyor. Öteki taraftan, Gazze’deki savaş ve devam eden soykırımın, Avrupa’da yaşayan Müslümanların toplanma ve tabir özgürlüğü üzere temel haklarını sonlandırmak için bir mazeret olarak kullanıldığını gözlemledik. Ayrıyeten nefret telaffuzları ve hatalarındaki artış, Müslüman toplulukları daha da savunmasız bırakıyor.”
HÜKÜMETLER CİDDİYE ALMIYOR
Bayraklı, raporun, Batılı ülkelerin İslamofobiyle uğraşta yetersiz kaldığını ortaya koyduğunu tabir ederek, şu değerlendirmede bulundu:
“Avrupa’da İslamofobiyle önemli bir çaba yürütüldüğünü söylemek sıkıntı. BM, 2022’de 15 Mart’ı Memleketler arası İslamofobi ile Çaba Günü ilan etti. Lakin üzerinden iki yıl geçmesine karşın, 2023 yılı raporumuzda gördük ki hiçbir Avrupa ülkesi bu günü anmamış ya da bu kapsamda bir aktiflik düzenlememiş. Bu durum, Avrupa’daki devletlerin İslamofobi meselesini kabul etmediğini ve hatta bu sorunu inkar ettiğini açıkça ortaya koyuyor. Ayrıyeten Avrupa’daki memleketler arası örgütlerin dahi İslamofobi kavramını kullanmaktan kaçındıklarını gözlemliyoruz. Bu kavramın tabir ettiği kurumsal ırkçılık, Müslüman aykırılığı yahut yapısal ırkçılığı kıymetsizleştirmek için ‘Müslümanlara karşı ön yargı’ ya da ‘Müslüman tersi duygular’ üzere farklı tabirlere başvuruyorlar. Bu rapor, tam da bu gerçekliği memleketler arası seviyede dikkatlere sunmayı amaçlıyor.”
NAHEL MERZOUK OLAYI
Raporun kapağında, Avrupa’daki kurumsal ırkçılık ve yapısallaşan Müslüman zıtlığını simgeleyen bir olay olarak, Nahel Merzouk’un 27 Haziran 2023’te Fransa’da bir polis tarafından öldürülmesiyle ilgili protestolara yer verdiklerini lisana getiren Bayraklı, şöyle konuştu:
“Raporumuzun kapağında, Fransa’da 2023 yılında rutin bir trafik denetimi sırasında polis tarafından öldürülen Nahel Merzouk’un katledilmesiyle ilgili protestolardan bir görsel kullandık. Bu, Avrupa’da Müslümanların karşı karşıya olduğu ırkçı şiddetin ve sistematikleşen ayrımcılığın açık bir göstergesi. Merzouk’un trajedisi, Avrupa genelinde polis şiddeti ve güvenlik ünitelerinin bilhassa Müslümanları gaye aldığını, onları kriminalize ettiğini ve ötekileştirdiğini gözler önüne seriyor. Bugün Avrupa’da kurumsal ve yapısal ırkçılık çok önemli bir sorun. Bu görselle bu meseleye dikkati çekmeyi amaçladık. Bilhassa Fransa’da ve genel olarak Avrupa’da yerleşik hale gelen ön yargılar, kurumsal ırkçılığın bir yansımasıdır. Batılı ülkeler, bu çeşit yapısal sıkıntılarla aktif biçimde çaba etmek zorundadır.”
İSLAMOFOBİ RAPORU
Raporda, Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelerden Belçika, Avusturya, Finlandiya, Danimarka, Almanya, Fransa, İsveç, Portekiz, İspanya, Romanya, Slovakya, İtalya ve AB üyesi olmayan Norveç, İngiltere, İsviçre, Kosova üzere ülkelerde yaşayan Müslümanlarla yapılan görüşmelerle son bir yıl içinde ırkçı ve ayrımcı motivasyonla gerçekleşen isimli olayların takip edildiği belirtildi. Irkçılığa maruz kaldığını bildiren Müslümanların sayısı 2023’te yüzde 47’ye yükselirken, bu sayı 2016’da yüzde 39 olarak kaydedilmişti.
Ayrıca raporda, Avrupa Birliği Temel Haklar Ajansından (FRA) elde edilen bilgiler değerlendirildi. Müslümanların ayrımcılıkla en sık karşılaştıkları ülkeler yüzde 71 ile Avusturya, yüzde 68 ile Almanya ve yüzde 63 ile Finlandiya olarak sıralandı. En fazla ayrımcılığın yaşandığı alanlar ise istihdam, eğitim, barınma, kılık kıyafet ve iş hayatı oldu.
Avrupa’da artan ırkçılık ve ayrımcılığın temel sebeplerinden biri olarak çok sağ siyasetin yükselişinin gösterildiği raporda, ayrıyeten hükümetlerin ayrımcı siyasetleri ve medyada Müslümanları amaç gösteren lisanın de bu durumu körükleyen ögeler olduğu vurgulandı.
IRKÇILIK OLAYLARINDA ARTIŞ
Raporda, ırkçılık ve ayrımcılıkla tanışmanın erken yaşlara kadar indiği tabir edilerek, Belçika’daki Flaman Öğrenci Çatı Örgütünün yaptığı araştırmaya nazaran, ortaokul öğrencilerinin yüzde 47’si okullarında ırkçılık olaylarına şahit oldu, yüzde 18’i ise direkt ırkçılığa uğradıklarını belirtti. Göçmen kökenli öğrencilerde bu oran yüzde 49’a kadar yükseldi. Slovakya’da ise Müslümanlar çoğunlukla fizikî ve kelamlı hücumlara maruz kaldıklarını bildirdi.
Müslüman öğrenciler, sırf dini inançları nedeniyle okullarda fizikî ve kelamlı taarruzlara uğramakla kalmadı tıpkı vakitte hükümet uygulamaları nedeniyle de eğitim hayatlarından uzaklaştı. Fransa’daki okullarda başörtüsü yasağı ve Kosova’da başörtüsü taktığı için Müslüman kızların okullardan uzaklaştırılması üzere olaylar, bu ayrımcılığın örnekleri ortasında yer aldı. Bu çeşit uygulamalar nedeniyle Müslüman öğrencilerin okulu erken yaşta bırakma oranı yüzde 30’a kadar çıkarken, bu AB genelindeki ortalamadan 3 kat daha yüksek seyretti.
MEDYA VE SİYASET
Raporda, 2022-2023 yılları ortasında Arnavutluk, Avusturya, Belçika, Bosna Hersek, Danimarka, Estonya, Fransa, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İtalya, Norveç, Polonya, Portekiz, Sırbistan, Slovakya, İspanya, İsviçre ve Birleşik Krallık üzere ülkelerde siyasetçilerin, İslam tersi telaffuzlarıyla Müslüman toplulukları, mescitleri ve mescitleri maksat aldığına dikkati çekildi.
FRA’nın ekim ayında yayımladığı bir ankete nazaran, Avrupa’da Müslümanların yüzde 35’i ayrımcılık nedeniyle mesken satın alamadıklarını ya da kiralayamadıklarını belirtirken, engelli Müslümanlarda bu oran yüzde 46’ya kadar çıktı.
Avrupa’nın birçok ülkesinde her gün yazılı, görsel ve dijital medyada Müslümanları kötüleyen, amaç gösteren ve nefret telaffuzunu körükleyen içeriklere yer verildi. Medya, siyasetçilerin ayrımcı telaffuzları ve hükümetlerin uygulamaları ile Avrupa’daki İslamofobiyi besleyen en kıymetli kaynaklardan biri olarak öne çıktı.
Odatv.com