Kütahya’nın Çavdarhisar ilçesindeki “İkinci Efes” olarak nitelendirilen “Aizanoi Antik Kenti”nden geçen Koca Çay’daki (Penkalas) hafriyatta mermer güneş saati tespit edilerek, gün ışığına çıkarıldı.
UNESCO Dünya Miras Süreksiz Listesi’ne 2012’de dahil edilen, Anadolu’daki en âlâ korunmuş Zeus Tapınağı’na konut sahipliği yapan antik kentteki hafriyatlar, Cumhurbaşkanı kararıyla 17 Ağustos’tan beri Kütahya Dumlupınar Üniversitesi (DPÜ) tarafından sürdürülüyor.
DPÜ Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Kısmı ve Hafriyat Lideri Prof. Dr. Gökhan Coşkun, AA muhabirine, geçen ay başlayan hafriyat çalışmalarının Kütahya Valiliğinin de dayanağıyla 80 personel, 20 teknik işçi ve akademisyenlerle antik kentteki Koca Çay, agora (çarşı) ve tiyatroda sürdürüldüğünü söyledi.
Penkalas Projesi kapsamında yüklü olarak Koca Çay yatağında hafriyat çalışmalarının yürütüldüğünü tabir eden Coşkun, “Burada yaptığımız hafriyatlar sonucunda köprüye ilişkin çok sayıda yıkık vaziyette mimari blokla karşılaştık. Bunların büyük bir kısmı köprünün parapet/korkuluk taşlarından ibaret. Lakin köprünün bulunduğu alanda bu mimari kalıntılardan oluşan enkazın içerisinde bizi hayli şaşırtan buluntularla da karşılaştık.” dedi.
Coşkun, çay yatağında geçen yıldan beri çeşitli boyutlarda heykellere ilişkin mermer modülleri bulunduğunu belirtti.
ÇOK GÜZEL KORUNMUŞ DURUMDA
Yeni dönemde Aizanoi’da birinci kere mermer güneş saati bulunduğunu lisana getiren Coşkun, şöyle devam etti:
“Bu dönem çay yatağında yaptığımız hafriyatlarda bizi en çok heyecanlandıran, burada tespit ettiğimiz ve gün yüzüne çıkardığımız mermer güneş saati oldu. Bu güneş saati Roma periyoduna ilişkin ve Aizanoi’de bugüne kadar bulunan birinci güneş saati. Çabucak çabucak tam diyebileceğimiz güneş saatinin birkaç küçük kesimi eksik. Onun haricinde üzerindeki yazılarıyla, formlarıyla çok düzgün korunmuş durumda. Mermerden yapılmış güneş saatinin yüksekliği 45 santimetre, genişliği ise 43 santimetre. Roma devrine tarihlediğimiz güneş saati günümüzden yaklaşık 2 bin yıl öncesine ilişkin.”
Coşkun, güneş saati üzerinde incelemelerin ve onarımın sürdüğünü belirterek, insanların o devirde güneş saatiyle vakti ve mevsimleri öğrenebildiğini söyledi.
Antik periyotta güneş saatlerinin halkın ağır bulunduğu bölgelere yerleştirildiğini anlatan Coşkun, “Tıpkı günümüzde saat kulelerinin kent merkezlerinde, meydanlarda olması üzere, antik devirde de güneş saatleri agora, kent merkezi yahut tapınak alanları üzere kamusal alanlarda halkın görebileceği yerlerde kullanılıyordu.” diye konuştu. (AA)