Hayvanları Muhafaza Kanunu’nun yürürlüğe girmesiyle pet shoplarda sergilenerek hayvan satışı yapılması 14 Temmuz 2022’den itibaren yasaklanacak. Bu tarihten sonra evcil hayvan satışları internet üzerinden ve katalog ile yapılacak. Tabiat Müdafaa ve Ulusal Parklar Genel Müdürlüğü Yaban Hayatı Dairesi Lideri Hüseyin Gökçe Meşe, 14 Temmuz’dan sonra kontrollerin sıklaştırılacağını, yasağa uymayanlara hayvan başına 2 bin 43 lira cezai süreç uygulanacağını söyledi.
Resmi Gazete’de 14 Temmuz 2021 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe giren kanun ile birlikte 14 Temmuz 2022’den itibaren evcil hayvan satışları pet shoplarda yapılmayacak. Konut hayvanı satış yeri çalışma müsaadesi olan iş yerlerinde kedi ve köpek tipleri bulundurulamayacak. Satışlar, internet üzerinden katalogdan yapılacak. Hayvanlar doğal ortamında yaşamaya devam ederken, hayvanın fotoğrafları ve bilgileri satıcı tarafından internete yüklenecek. Müşteriler, bu bilgileri inceleyip almaya karar verirse internet üzerinden alım gerçekleştirecek. Satıcı, hayvanı doğal ortamından sahibine teslim edecek.
‘Bu hayvanlar pet shoplarda bulundurulmayacak’
Tarım ve Orman Bakanlığı Tabiat Müdafaa ve Ulusal Parklar Genel Müdürlüğü Yaban Hayatı Dairesi Lideri Hüseyin Gökçe Meşe, 14 Temmuz 2021’de yürürlüğe giren kanun düzenlemesinin akabinde iş yerlerine 1 yıl geçiş mühleti verildiğini ve bu mühletin 14 Temmuz’da dolacağını hatırlattı. Meşe, “Artık pet shoplarda bu hayvanlar bulundurulmayacak. Satış devam edecek; fakat canlı olarak görsel bir meta olarak bulundurmayıp katalog, internet siteleri ve Tarım ve Orman Vilayet Müdürlüklerimiz tarafından üretim müsaadesi verilen yerlerden görsel olarak beğenilip o biçimde satış yapılacak” dedi.
Hayvan başına 2 bin 43 lira ceza
Meşe, kendisinin de hayvanların görsel olarak küçük alanlarda tutulup satılmasına üzüldüğünü vurgulayarak, “Toplumda bu türlü bir hassasiyet vardı. Bize talepler geliyordu. Biz de bunu Meclisimizdeki vekillerimize ilettik. Bu türlü bir kanun değişikliğinde yetki kullandılar. Bundan sonraki süreçte satanlar için ne olacak? Kanunda olmasına karşın hala reyonda satış yapan pet shoplara ne olacak? Tabiat Müdafaa ve Ulusal Parklar Genel Müdürlüğü olarak her ay denetleme yapıyorlar. Denetleme sırasında bu türlü bir sorun olduğunda hayvan başına 2 bin 43 lira cezai süreç uygulayacaklar. Ayrıyeten bu hayvanların üretildiği yerlerin resmi olup olmadığı sorgulanıp, Vilayet Tarım ve Orman Müdürlüğü’müze resmi olarak bildirilip, mevzuat kapsamında gerekli süreçler yapılacak. Ceza alan pet shopları denetim altına alacağız. Reyonda satış devam ettiği sürece cezalar ve yaptırımlara devam edeceğiz” diye konuştu.
‘Hayvanlar çiplenerek teslim edilecek’
Hüseyin Gökçe Meşe, üretim yerlerindeki hayvanların çipleri takılarak teslim edileceğini ve bu formda sokağa terk etme ya da başka durumların takibinin yapılacağını da söyledi. Meşe, “Üretim yerlerinde çiplenip sahiplerine teslim edilerek satış olacak. Öncesinde çipleme zorunluluğumuz yoktu. Yeni kanunla bu türlü bir mecburilik getirildi. Hasebiyle sahiplenilen hayvanlara çip mecburiliği getirildi. Buradaki emelimiz kedi yahut köpeğin sahiplenilerek güya ailenin bir ferdiymiş üzere onlara bir kimlik çıkarma noktasında olacak. Araştırmalara nazaran evvelden beşerler yaz tatilinde çocuklarına karne armağanı olarak kedi-köpek üzere canlıları karne ikramı olarak alıyorlardı. Tatil bitiminde maalesef aileler çocuklarını 3-4 aylık devirde keyifli ettikten sonra bu can dostlarımızı sokağa bırakma yoluna gidiyor. Bu çipler sayesinde sokakta bulunan bir hayvanın kime ilişkin olduğu, hangi tarihte nerede üretildiği, hangi aşıları olduğu bu çiplerde yazılı olacak. Hayvanları sahiplenip onların sokağa bırakılmaması ve üzücü olaylar olmaması için bu türlü bir yola gidildi” dedi.
Meşe, 14 Temmuz hatırlatması yaparak, “Pet shop sahiplerine bu hayvanların bulundurulmaması, hayvan başına 2 bin 43 TL cezası olduğunu hatırlatmak isterim. Bu sistem pet shoplar için de bir noktada yararlı olur. Yalnızca gereksinimlerin alınması için bir satış yeri olacak. Katalog üzerinden satılması en doğrusu olacaktır. Üretim yeri için vatandaş vilayet tarım müdürlüğüne başvuruyor, oradan gruplar giderek yere ‘uygun mu değil mi’ diye bakıyor, ‘hayvan refahı açısından uygun mu’ buna bakıyorlar. Ve kapasite raporu veriyorlar. Bu rapor dahilinde üretim sayısı belirleniyor” diye konuştu.
‘Merdiven altı üretimi tetikleyecek’
Pet shop sahibi Fahri Karadayı da yeni düzenlemenin teorik olarak mantıklı, işletme konusunda problemli olduğunu söyleyerek, “Hayvan severler de bu durumdan mutlu değiller. Merdiven altını yok edip, bize daha farklı yaptırımlar olabilirdi. Biz esasen 5-6 yerden denetleniyorduk. Bu düzenleme merdiven altı üretimi tetikleyecek. Meskendeki üreticilere işler sarktı, onlar diğer yerlere saldırmaya çalışıyorlar, insanların ellerinde hayvanlar var, bir biçimde satmak istiyorlar. Merdiven altı üreticiler de el altından satış yapacaklar. Olması gereken bizce, büyük mağazalar tarafından belirli bir büyüklükte ölçüye sahip, hoş kafesler yaptırılır, hayvan severler ile dirsek temaslı yaptırılır, mağazamızda almamız gereken tedbirleri ona nazaran alırız” dedi.
‘Tamamen yasaklanmalı’
Hayvan Hakları Federasyonu (HAYTAP) Lideri Ahmet Kemal Şenpolat, hayvan satışının büsbütün yasaklanmasını talep etmiş, pet shop sahibi Ufuk Yardım ise esnaf için sürecin sıkıntı olacağını belirterek, kararın gözden geçirilmesi gerektiğini savunmuştu.
‘Eskisi üzere satışlar olmayacak ancak katalogdan satış yapacaklar’
Hayvan Hakları Federasyonu (HAYTAP) Lideri Ahmet Kemal Şenpolat, “Evcil hayvanların satışına ait bir derece de olsa yasaklanması için unsur geldi. Fakat kendilerine satış için bir yıl mühlet verildi, 14 Temmuz 2022 yılına kadar maalesef hayvan satışı devam edecek. Bu tarihten sonra bunların satışının olmaması gerekiyor. Ama broşür üzerinden, katalogla internet üzerinden satışlar devam edecek. Hasebiyle aslında biz zati muradımıza eremedik. Temel istediğimiz şey külliyen bu satışın yasaklanması. Bizim temel sıkıntımız evcil hayvanların dükkanlarda yaşadığı ıstırap değil. Evet, bu da bir sorun fakat ana sorun bu hayvanların denetimsiz bir formda neredeyse parasını veren herkese satılabiliyor olması. Daha sonrasında bu hayvanın terkedilmesini denetim bile demiyorsunuz. Akabinde hayvanların eşleştirilmesi ya da çiftleştirilmesi nedeniyle sokak hayvanlarına yönelik sorunun artmasıyla biz bu maddeyi istemiştik. Fakat biz artık çok büyük bir değişiklik olacağını sanmıyoruz. Tahminen eskisi üzere satışlar olmayacak lakin tıpkı bireyler size katalogdan sunum yapacak. Hatta internetten hayvan seçim imkanınız olacak. Münasebetiyle popülasyonu aşağıya indirmeye yönelik bir unsur değişikliği olmadı. Bu durum bizi çok umutlandırmadı ve sevindirmedi açıkçası. Ana problemimiz bizim popülasyonu eritmekti. Hayvan bakımevlerinde bu kadar terkedilmiş hayvan varken hala satışının büsbütün yasaklanmaması bir biçim sorunun giderilmemesi için yapılmış hobi tatmini oluyor. Bu kadar zavallı hayvan var onların tedavisine takviye olun. Yalnızca cins diye binlerce dolarlık hayvan almaya gerek yok” dedi.
‘Kedi köpek internet üzerinden satılıp yasa dışı geçim kaynağı olacak’
Pet shop sahibi Ufuk Yardım, “Çok güç olacak. Zira bu kedi köpekleri barınaklara salanlar oradan yalnızca cins kedi köpekleri alıyorlar. Sokak kedi köpeklerini çok fazla arayan soran yok. Bu hayvanları sokağa salsalar olmaz. Belediyelerin barınakları var lakin İstanbul’da 4 bin tane pet shop var, bu kadar kedi köpeğe bakacak belediye de yok. Çok büyük bir izdiham olur, hem kedi köpeklere yazık olur, hem esnaf arkadaşlara yazık olur. Bu kararı tekrar gözden geçirsinler. Kedi köpek internet üzerinden satılıp yasa dışı bir geçim kaynağı olacaktır. Kedi köpek satın alanlar için inançlı alım satım olmayacak. Şikayet edecekleri bir merci de olmayacak bu yüzden bunu da tavsiye etmiyoruz” diye konuşmuştu.