Milliyet.com.tr/ÖZEL 1 Eylül 2023 tarihinde yürürlüğe giren mecburî arabuluculuk düzenlemesi ile birlikte mesken sahibi-kiracı, patron-çalışan alakalarına dair uyuşmazlıkların pekçoğu dava yoluna gidilmeden bir halde tahlile kavuşturuluyor.
Gerçekte yaşanmış bir arabuluculuk olayını Türkiye Arabulucular ve Arabuluculuk Merkezleri (TURAMEP) Sözcüsü Dr. Umut Metin, milliyet.com.tr’ye anlattı. Metin konuşmasında şu tabirleri kullandı: “Ülkemizde, çalışan/işveren, kiracı/mülk sahibi, paydaşlık problemleri, alacaklı/borçlu vb. taraflarda farklı uyuşmazlıklarda uygulanan arabuluculuk yıllar geçtikçe vatandaşlarca daha çok benimseniyor.
60 BİN TL İLE BİR DÜKKAN KİRAYA VERİLİYOR!
Gerçekte yaşanmış arabuluculuk olayında mülk sahibi ve kiracı 2023 yılı sonunda imza edilen kira mukavelesi ile aylık 60.000 TL kira bedeli üzerinden kiralama konusunda mutabakata varmıştır. Kiracının taşınmazı kiralamadaki temel motivasyonu, taşınmazın pozisyonu ve tabela kıymeti olmuştur.
‘KİRACI DÜKKANA 1 YILLIK KİRA BEDELİ KADAR TADİLAT MASRAFI YAPTI’
Kiracı taşınmazın kiraladığı andaki eksiklikleri nedeniyle kiralanan iş yerinin hem içinde hem de dış cephesinde yaklaşık 1 yıllık kira bedeline denk gelen bir maliyete de ayrıyeten girmiştir.
‘BEKLENTİ YÜKSEKTİ… KİRACI İŞ YAPAMADI’
Tarafların anlatımına nazaran kiracının bu maliyete girmesinin sebebi taşınmazda değerli seviyede iş yapma beklentisi olmuştur. Bu durum kiracının aslında uzun yıllar iş yerini kullanma niyetini de göstermiştir. Buna karşın geçen 1 yıllık müddette kiracı istediği seviyede bir iş ile buluşamamıştır.
KİRA VAKTİ GELDİ: KONUT SAHİBİ 95 BİN TL İSTEDİ
Bununla birlikte birinci kira yılı dolmuş ve yıllık kira artışı vakti gelmiştir. Kira kontratında yazılı artış oranı yasal üst hudut olan TÜFE’dir. Açıklanan resmi bilgilere nazaran mülk sahibi %58’lik artış yapılmasını ve kiranın aylık 95.000 TL olmasını talep etmiştir.
“KİRACI ‘BU YIL İŞ YAPAMADIM, KİRAM ARTMASIN’ DEDİ”
Kiracı ise her ne kadar mülk sahibinin artış talebi kontrat ve kanunla uyumlu olsa da iş yerinde beklediği işi yapamadığını ve kira bedelinin bu yıl artırılmamasını talep etmiştir. Taraflar ortasında artış oranı ve yeni kira bedeli konusunda uyuşmazlık çıkmış ve bu nedenle arabuluculuk görüşmesi yapılmıştır.
‘KİRACININ SÖYLEDİKLERİNİN GERÇEK OLDUĞU ANLAŞILDI’
Arabuluculuk toplantılarında mülk sahibinin taşınmazına kiracı tarafından yapılan iyileştirmeler ve kiracın nitekim iş yapamadığına ait toplantıya dahil edilen muhasebe uzmanının açıklamaları ile de ekonomik olarak söylediklerinin doğruluğu görülmüştür.
YASAL HUDUDUN ALTINDA KİRA BEDELİ!
Kiracının alternatif bir taşınmaza taşınma niyetinin de gündemde olmasıyla taraflar kira bedelinin 95.000 TL yerine, 60.000 TL’den 70.000 TL’ye çıkarılması konusunda anlaşmışlardır.
Bu sayede taraflar birbirlerinin durumunu anlamış ve kiracının iş yeri sisteminin bozulmaması, mülk sahibinin ise öbür bir kiracı bulana kadar taşınmazın boş kalması olasılığında yoksun olabileceği kira kaybı engellenmiştir.”